Gmina Starogard Gdański nieustannie podejmuje działania mające na celu kultywowanie pamięci o ofiarach zbrodni niemieckiej w Lesie Szpęgawskim. Historia upamiętniania rozpoczęła się w 1945 roku wraz z otwarciem pierwszej zbiorowej mogiły, aby godnie pochować znajdujące się w niej ciała. Oddajemy cześć i przywracamy należyty szacunek ofiarom niemieckiego ludobójstwa, jak również dbamy o sam cmentarz wojenny, który w ostatnim czasie przeszedł kolejny etap renowacji. To było okazją do spotkania i modlitwy za tragicznie zmarłych.
– To miała być zwykła uroczystość, ale jest wyjątkowa. Miejsce pamięci w Szpęgawsku ma zupełnie inną symbolikę w obliczu wojny u naszych sąsiadów w Ukrainie. W Lesie Szpęgawskim zostało zamordowanych 5 tysięcy ludzi, mieszkańców Starogardu oraz okolic. W Ukrainie też ginie wiele osób. Naród przeżywa tę samą tragedię, którą doświadczali mieszkańcy naszego powiatu 84 lata temu. Dzięki utwardzeniu placu przed pomnikiem kostką z tzw. Berlinki, czyli drogi niewolniczo budowanej pod nadzorem niemieckiego okupanta, całe to miejsce, nabiera nowego znaczenia. Myślę, że będzie przyciągać jeszcze więcej ludzi, którzy pamiętając o tych wydarzeniach, będą dbali o przyszłość. Wszystkim życzę pokoju, bo to jest największą wartością – powiedziała Wójt Magdalena Forc-Cherek.
Modlitwę poprowadził proboszcz parafii św. Wojciecha w Starogardzie Gdańskim.
– To Golgota Kociewia, gdzie spoczywają doczesne szczątki poległych i zamordowanych naszych braci, sióstr, chorych, personelu szpitala w Kocborowie, samorządowców, nauczycieli, kapłanów, kleryków, naszych braci i sióstr z całego Kociewia. Przychodzimy tu z potrzeby serca, aby zanosić modlitwę za bohaterów, którzy oddali swoje życie w pierwszych miesiącach II wojny światowej – przypomniał ks. Janusz Lipski.
Cmentarz wojenny w Lesie Szpęgawskim został poddany renowacji. Gmina Starogard Gdański otrzymała na ten cel 108 tys. zł dofinansowania od Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Otrzymano także pomoc finansową w formie dotacji celowej od Gminy Pelplin w wysokości 20 tys. zł.
Zakres wykonanych prac objął remont płyty nagrobnej mogiły zbiorowej Nr 1 i 4, oznakowanie wejść do cmentarza – 5 znaków wykonanych ze słupków dębowych, umieszczenie kamiennych tablic opiekunów przy każdym z 32 grobów, montaż drewnianego pojemnika na odpady, wykonanie opaski z kostki granitowej wraz z obrzeżami kamiennymi wokół mogił zbiorowych – Nr 1, 4, 6, 7, 8, 11, 12, 14, 23, 24, 25, 26, 29, naprawę 11 mogił zbiorowych w tym m.in. uzupełnienie spoin, renowacja izolacyjna powierzchni, czyszczenie spoin, poziomowanie płyt.
Plac wokół pomnika i monumentu został utwardzony kostką z tzw. berlinki – drogi, którą w 1940 roku zbudowali Niemcy, używając do prac jeńców i więźniów, którzy tam ginęli. A zatem jest to odpowiednie nawiązanie do historii. Kostkę Gmina Starogard Gdański otrzymała od Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad przy wsparciu i pomocy posła Kazimierza Smolińskiego.
– Jak prosiliśmy o środki na budowę pomnika, to wiele osób odpowiedziało, że nam pomoże – mówi Wójt. – Dziś stoimy na pięknie utwardzonym placu, który jest symboliczny. Wybudowany jest z kostki pochodzącej z „berlinki”. Drogę tę budowali niewolnicy – Polacy. Dziś jej elementy trafiły do tego ważnego miejsca. Dziękuję wszystkim, którzy są zaangażowani w budowę naszego pomnika i miejsca pamięci, które jest dla nas bardzo ważne – dodała.
Podczas uroczystości głos zabrał także poseł na Sejm RP, Kazimierz Smoliński.
– To świadectwo wojny i tym bardziej trzeba je chronić i pokazywać. Jak widać, historia się nie kończy. Ona się kołem toczy. Jak pokazuje – nie możemy nigdy do końca czuć się bezpieczni. Takie rzeczy, które się tu działy, dzieją się w jakieś skali aktualnie w Ukrainie. Powinno jeszcze powstać muzeum, aby szczególnie dbać o historię tego miejsca – powiedział poseł.
Wykonawcą robót była firma STRABAG Sp. z o.o. Wykonawcą stalowych tablic informacyjnych firma W.P.H.U. STEIN METAL Tomasz Kozik.
